دلایل ترس بانک های اروپایی از برقراری ارتباط با ایران

مسعود براتی در گفتگو با ناب نیوز در خصوص روابط بانک های اروپایی با ایران در دوران پسابرجام، با بیان اینکه ال سی مجموعه ای از فعالیت ها و روابط بانکی است، گفت: در چندماه پس از اجرایی شدن برجام تحولاتی رخ داد و حرف های متفاوتی بیان شد که جمع بندی آنها این است که بانک های ایرانی با بانک های کوچک اروپایی و آسیایی در حال همکاری هستند، سوییفت و ال سی در حال کار کردن می باشد و کل روابط بانکی شکل گرفته است.

این کارشناس ارشد مسائل اقتصادی در حوزه ال سی تصریح کرد: اما این در حالی است که بانک های مطرح اروپایی مانند اچ اس بی سی، کامرز آلمان و برخی دیگر که بانک های اصلی اروپا محسوب می شوند، هنوز روابطی با بانک های ایرانی برقرار نکرده اند که علت این عدم برقراری ارتباط و عدم تمایل آنها به همکاری با ایران، ترس است.

ذهنیت بد بانک های اروپایی از جریمه های آمریکا دلیل ترس آنها از همکاری با بانک های ایران است

براتی با اشاره به اینکه برطرف نشدن این ترس بانک های اروپایی از همکاری با ایران به عنوان یک مشکل در دوران پس از اجرایی شدن برجام است، در خصوص علل این ترس و اینکه چرا برجام هم نتوانسته آن را کم کند، اظهار داشت: این ترس ناشی از چند مورد است؛ اولین دلیل سابقه بد این بانک ها از تنبیهات و جریمه هایی است که آمریکا به دلیل همکاری با ایران بر آنها اعمال کرده که نمونه معروف آن بانک پاریباس فرانسه است که به دلیل همکاری با ایران، نزدیک به 9 میلیارددلار توسط آمریکا جریمه شد.

وی افزود: این اتفاق در سال 93 بود که توافق ژنو اجرایی شده بود و مذاکرات برای رسیدن به توافق نهایی جریان داشت؛ همچنین بانک کامرز آلمان نزدیک به یک میلیارد دلار و بانک های انگلیسی در مجموع دو تا سه میلیارد جریمه شدند.

این کارشناس ارشد مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه مجموع براوردهای انجام شده حکایت از 16 میلیارددلار جریمه به دلیل تخلف از تحریم ایران برای بانک های اروپایی توسط آمریکا دارد، عنوان کرد: این سابقه و ذهنیت بد در عدم همکاری این بانک ها با ایران موثر است؛ این ترس یک دلیل روانی است که پشتوانه حقوقی و روی کاغذ هم دارد.

عدم لغو تحریم ها در برجام؛ علت ترس بانک های خارجی از برقراری روابط با ایران

براتی با بیان اینکه این پشتوانه از ترس مهم تر است، خاطرنشان کرد: این پشتوانه حقوقی ناشی از خود برجام است چرا که در برجام تحریم ها کامل لغو نشد، بلکه تعلیق شده و به راحتی بازگشت پذیر است که این امر در محاسبات بانک های اروپایی برای شروع همکاری موثر می باشد؛ اگر بانک ها حس کنند آینده روشن نیست و امکان برهم خوردن این توافق وجود دارد، با احتیاط بیشتر کار می کنند که این احتیاط بزرگ به معنای همکاری نکردن است.

این استاد دانشگاه اذعان داشت:  نکته ظریف دیگری که وجود دارد و ناشی از برجام است و فضا را تشدید می کند، این است که در برجام همه بانک ها، نهادها و موسسات ایرانی که قبلا در تحریم بوده اند، از تحریم خارج نشده اند؛ یعنی حدود 500 تا 600 نهاد و سازمان داشتیم که در لیست تحریمی آمریکا بودند که هرگونه ارتباط مستقیم و غیرمستقیم با آنها تخطی از تحریم ها تلقی شده و مجازات در پی داشت.

وی ادامه داد: در برجام نزدیک به 300 یا 400 مورد از آنها از تحریم خارج شدند اما نزدیک به 200 موسسه یا بانک هنوز در تحریم های آمریکا قرار دارند مانند صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، بانک انصار،بانک صادرات، سپاه پاسداران، قرارگاه خاتم الانبیا و دانشگاه های مالک اشترو  امام حسین (ع).

 براتی بیان کرد: نهادهای مذکور همچنان در تحریم باقی مانده اند یعنی تمام سازوکار تحریم ها روی آنها اعمال می شود و ساختار تحریم ها علیه آنها پابرجاست که اگر یک بانک خارجی در تعاملات و همکاری های خود با ایران حتی به صورت غیرمستقیم به این نهادها و موسسات خدمات ارائه دهند، از نظر آمریکا تخلف کرده، تحریم ها را نادیده گرفته و یک بانک متخلف محسوب می شود لذا آمریکا بر اساس قوانین یک طرفه ای که وضع کرده، اجازه جریمه کردن یا ایجاد محدودیت برای آن را دارد.

این کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: این وضعیت پیچیده برای بانک ها موجب عدم همکاری آنها با بانک های ایران شده تا مجبور به اجرای قوانین ناحق آمریکا نشوند.

تضمین وزارت خزانه داری آمریکا به عدم اعمال جریمه بانک های خارجی به دلیل همکاری با ایران

براتی در خصوص راهکار این وضعیت ابراز کرد: در این وضعیت راهی وجود ندارد به جز اینکه وزارت خزانه داری آمریکا به عنوان متولی تحریم ها و پیگیر اجرایی شدن آنها، تضمین و تعهد کتبی دهد که این تضمین شامل دو موضوع اصلی باشد؛ اول اینکه هیچ بانک خارجی به دلیل همکاری با بانک های ایرانی جریمه نخواهد شد و محدودیتی برای ان اعمال نمی شود، دیگری اینکه تنها محدودیت برای این بانک ها این است که به افراد،موسسات و نهادهای باقی مانده در لیست تحریم خدمات مستقیم ارائه ندهند اما خدمات غیر مستقیم را از این قاعده خارج کنند.

وی با تاکید بر اینکه تضمین و تعهد وزارت خارجه آمریکا در این حوزه اثری ندارد وبانک ها فقط وزارت خزانه داری آمریکا را می شناسند، افزود: در این صورت  کار کردن راحت تر می شود و بانک های خارجی با بانک های ایرانی همکاری می کنند لذا وزارت خزانه داری آمریکا باید تعهد کتبی دهد که اگر بانک خارجی به طور غیرمستقیم به موسسات تحریم شده خدمتی ارائه داد، جریمه و محدود نشود.

این کارشناس ارشد مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: تیم دیپلماسی ایران باید این موضوع را که مطالبه ای به حق می باشد، از آمریکا درخواست کند.