مرکز تحقیقات کنگره دو گزارش پیرامون تحریم‌ها، دلایل و نحوه برداشته شدنش منتشر کرده است. گزارش اول را دیانی ریناک[۱] در اسفند ۹۳ و گزارش دوم کنتز کاتزمن[۲] چند روز بعد از گزارش اول نوشته است. بخش‌هایی از این دو گزارش درباره نحوه برداشته شدن تحریم‌ها است. به دلیل اهمیت این مساله بخش‌های مربوط بازنویسی شده و در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.
می‌توان گفت که در هر یک از قوانین کنگره به طور خاص آن قانون نحوه برداشته شدن یا تعلیق شدن آن قانون بیان شده است. به عبارت دیگر یک رویه عمومی برای برداشته شدن قوانین کنگره وجود ندارد.
در قانون سیسادا در بخش ۴۰۱ شرایط و نحوه برداشته شدن تحریم‌ها به این صورت بیان شده است:
۳۰ روز بعد از آنکه رئیس جمهور برای کنگره تایید کند که:
- دولتمردان ایران حمایت از تروریسم بین‌الملل را متوقف کردند و بعد از این به موارد مشخص شده برای کشورهای حامی تروریسم احترام می‌گذارد.
- ایران پیگیری، اکتساب، توسعه سلاح‌های هسته‌ای، شیمیایی، بیولوژیکی، موشک‌ّهای بالستیک و فناوری پرتاب موشک بالستیک خود را متوقف می‌کند و به صورت تایید شده‌ای خلع سلاح نیز شود.
همچنین درباره تعلیق موقت (waive) نیز بیان شده است که در صورتی رئیس جمهور می‌تواند تحریم‌های این قانون را تعلیق کند که مشخص کند این تعلیق جزیی از منافع آمریکا است.
برای اینکه رئیس جمهور بتواند برای کنگره تایید کند که یک کشوری که در لیست کشورهای حامی تروریسم قرار داشته، دیگر حامی تروریسم نیست، فرایند قانونی وجود دارد. این فرایند در قانون کنترل صادرات تسلیحات آمده است.
قانون کنترل صادرات تسلیحات دو لازمه متفاوت برای رئیس جمهور جهت خارج کردن یک کشور از لیست تعیین کرده است، بسته به این که آیا رژیم آن کشور تغییر کرده است یا خیر.
اگر رژیم کشور تغییر کرده باشد، رئیس جمهور می‌تواند کشور را به وسیله ارایه گزارش تاییدی به کنگره فورا از لیست تروریسم خارج کند.
اگر رژیم کشور تغییر نکرده باشد، رئیس جمهور باید ۴۵ روز پیش از روز برداشته شدن تحریم‌ها، به کنگره گزارش دهد. رئیس جمهور باید تایید کند که:
- کشور مذبور در طول مدت شش ماه گذشته از تروریسم بین‌الملل حمایت نکرده است
- آن کشور تعهد دهد که در آینده نیز این کار را نخواهد کرد.
در این حالت کنگره این فرصت را دارد تا برداشته شدن تحریم‌ها را متوقف کند به وسیله وضع کردن یک قطعنامه متصل به آن. رئیس جمهور نیز این گزینه را دارد که این قطعنامه را وتو کند. در این حالت برداشته شدن تحریم‌ها نیازمند وتو کردن این رای از سوی کنگره دارد.
پیوست:
دریافت متن کامل گزارش اول
دریافت متن کامل گزارش دوم
___________________________________________________________________________
[۱] – Dianne E. Rennack
[۲] – Kenneth Katzman