در روزهای پایانی سال پیش در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل قطعنامهای
علیه جمهوری اسلامی ایران تصویب شد که در طی آن گزارشگر ویژهای برای
بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران تعیین گردید و از ایران درخواست شد تا با
این گزارشگر ویژه همکاریهای لازم را به عمل آورد. آیا جریان دانشجویی لازم
است دراینباره حساسیت داشته باشد؟ این سئوالی است که در ادامه به تشریح
آن میپردازیم تا بتوان به جوابهایی برای آن رسید.
این مطلب در سایت عدالتخواهی منتشر شده است.
همچنین در نشریه پنجره شماره 86 با عنوان کارنامه سیاه منتشر گردید.
- اکثرا میدانیم که منشور حقوق بشر برآمده از تفکر اومانیستی حاکم بر دنیای غرب است. لذا با بررسی اولیه بندهایی کاملا متعارض با اصول و احکام اسلامی در آن مشاهده مینماییم. اتفاقاتی که در زمان مطرح شدن پیوستن ایران به کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان روی داد را به یاد داریم. آن حوادث ناشی از همین اختلاف است. برای همین لزوما محکومیت بر اساس بندهای منشور حقوق بشر بد نیست و ما نباید ناراحت شویم. اما نکتهای که باید در نظر داشته باشیم جایگاه این مساله در میان ملل دیگر و جایگاه ابزاری این موضوع در روند نظام سلطه است.
- بعد از کشتارهای فجیع در جنگ جهانی دوم و با سابقه ای که از جنگ جهانی اول در اذهان ملل غربی وجود داشت، آنان سعی کردند تا با جدیت بیشتری مباحث حقوق بشری را دنبال کنند. اما این تنها ظاهر ماجرا بود. زیرا آنچه در واقع رخ داد استفاده ابزاری از این پدیده بود. در جریان جنگ سرد و تقابل دو بلوک شرق و غرب ، یکی از مهمترین ابزار رسانهای غرب علیه شرق، موضوعات حقوق بشری بود. به عبارت دیگر استفاده از این ابزار برای تحت فشار قرار دادن جریانهای مخالف سلطه غرب در طول زمان سابقهدار بوده است. بعد از جنگ سرد و با فروپاشی شوروی نیز جهان اسلام و به خصوص جمهوری اسلامی ایران هدف این موضوع قرار گرفت. با استفاده از همین ابزار است که چهره غیرواقعی از ایران در میان ملتهای غربی ایجاد کردهاند.
- به نظر برخی از کارشناسان حقوق بینالملل مساله حقوق بشر برای ایران این ظرفیت را دارد که بعد از پرونده هستهای به عنوان چالشی بینالمللی مطرح شود. در حال حاضر به دلیل وجود مساله هستهای ایران این موضوع درحاشیه قرار دارد، اما با کمرنگ شدن مسالهای هستهای و به حاشیه رفتن آن نظام سلطه مساله حقوق بشری را در فضای بینالملل مقابل جمهوری اسلامی ایران بلند خواهد نمود. همین الان نیز این اتفاق در حال رخ دادن است. تعیین بازرس ویژه که با تصویب قطعنامه ضد ایرانی صورت گرفت نشان دهنده آماده شدن نظام سلطه برای یک حرکت تهاجمی علیه جمهوری اسلامی ایران در این موضوع است. بد نیست بدانیم که این حرکت از حدود یکسال پیش شروع شده و طی برنامهریزی مناسبی در طی یکسال به نتیجه رسیده و حتی کشورهایی مانند برزیل نیز به این قطعنامه رای مثبت دادهاند، که این نشان دهنده ابهام موجود در اذهان کشورهایی است که با جمهوری اسلامی ایران همسویی سیاسی دارند . لذا جمهوری اسلامی ایران باید تلاش خود را برای رفع این ابهام انجام دهد.
- با این حساب جریانات داخلی باید آماده باشند تا رویارویی مانند آنچه در موضوع هستهای انجام دادند، انجام دهند. در موضوع هستهای جریانات دانشجویی پیشقراول حمایت از حقوق ملت در مقابل سلطهجهانی بودند، و در این مساله نیز این کار را میتوانند انجام دهند. با تفاوتهایی که مساله حقوق بشر دارد برای جریانات غیر دولتی یا همان گروههای مردم نهاد فضای بیشتری وجود دارد تا بتوانند نقش خود را ایفا نمایند. ایفا کردن نقش البته نیاز جدی به داشتن آگاهی مناسب، راهبرد مناسب و جدیت در کار دارد.
از جمله مسایلی که میتوان در این زمینه انجام داد
- در طول تاریخ نیم قرنی که از تصویب منشور حقوق بشر میگذرد، موارد بسیار زیادی وجود دارد که نشان دهنده استفاده ابزاری نظام سلطه از این قالب خوشرنگ و لعاب است. گروههای دانشجویی میتوانند با استخراج این موارد و انتشار آنها در ایجاد فضای رسانهای و جهت دهی افکار عمومی موثر باشند. به خصوص اینکه در قدم اول مردم خودمان باید آگاهی لازم را به دست آورند. در مسالهای هستهای هم این موضوع اثبات شد که تا مردم به میدان نیایند و از حقوق خود دفاع نکنند، نمیشود در مقابل زورگویی نظام سلطه ایستاد.
- موارد بسیاری از نقش حقوق بشر وجود دارد که توسط کشورهای داعیهدار حقوق بشر و به خصوص آنهایی که در تصویب این قطعنامه موثر بودند، انجام شده است. به طور مثال آمریکا که کارنامه بسیار سیاهی چه در داخل کشورش و چه در کشورهای دیگر داشته است. تبعیض نژادی موجود در ایالتهای آن کشور، که با وقوع طوفان کاترینا خودش را به جهانیان نشان داد. زندانهای ابوغریب و گوانتامو، کشتار غیر نظامیان در افغانستان و عراق برای بهره کشی از منابع طبیعی آنان و … و یا انگلستان که اگر تنها سابقه استعماری آن کشور را بررسی کنیم حتی در زمان کنونی، کارنامهای سیاهتر از آمریکا خواهد داشت. فرانسه ، کانادا و … نیز همینگونه هستند. از تمامی موارد اشکارتر جنایات رژیم صهیونیستی است که با حمایت همین قدرتها در حال انجام است. تنها نیاز است که گروهی با صرف زمان مناسب نسبت به استخراج این موارد از میان رسانههای گروهی آنها اقدام نماید و آنها را انتشار دهد. متاسفانه به دلیل قدرت نظام سلطه در خبرسازی و شکلدهی به افکار عمومی، اینگونه موارد ضد حقوق بشری به راحتی به حاشیه میروند.
- باید از دستگاه دیپلماسی کشور برای کسب آمادگی در مقابل جریان ایجاد شده مطالبه نمود. ایران در گذشته نیز در معرض این اتهامات بوده است، اما وضعیت فعلی با گذشته متفاوت است. برگههای بسیاری به نفع ایران در منطقه و جهان وجود دارد که اگر دستگاه دیپلماسی مدیریت خوب و منسجمی داشته باشد، میتواند از آنها استفاده نماید. وقت زیادی نیست و احتمال زیاد گزارشگر ویژه در خرداد ماه امسال کار خود را آغاز نماید. دستگاه دیپماسی باید تلاش خود را انجام دهد تا بتواند در روند تعیین گزارشگر ویژه تاثیر گذارد و بعد از آن در روند تهیه گزارش نیز تاثیر گذار باشد. نباید تجربیات پرونده هستهای دوباره تکرار شود و این صحنه نیز مانند صحنه هستهای ابتدا با از دست دادن امتیازات شروع شود و بعد از ان به چاره کار اندیشیده شود. این کار را باید جریانات دانشجویی با ظرفیتهایی که دارا هستند انجام دهند.
- نامه نگاری، برگزاری جلسات سخنرانی، جلسه با مسئولین حقوق بشری و سیاستخارجی، برگزاری کارگاههای آموزشی درباره تاریخچه حقوق بشر، انتشار ویژهنامه و …. کارهایی است که هر یک از تشکلهای دانشجویی میتواند انجام دهد.
- ۹۰/۰۱/۱۷