رهبر انقلاب در در دانشگاه امام حسین علیهالسلام درباره موضوع بازرسی و احتمال صحبت بازرسان با دانشمندان هستهای و غیرهستهای تاکید کردند: «میگویند بایستی ما بیاییم با دانشمندان شما مصاحبه کنیم یعنی در واقع بازجویی کنیم. ما اجازه نمیدهیم به حریم دانشمندان هستهای ما و دانشمندان در هر رشتهی حسّاس و مهمّی، اندکاهانتی بشود. من اجازه نمیدهم بیگانگان بیایند با دانشمندان ما، با فرزندان برجسته و عزیز ملّت ایران که این دانش گسترده را به اینجا رساندهاند، بخواهند بنشینند حرف بزنند.»
این موضع رهبر انقلاب علاوه بر آنکه در صحنه سیاسی و سیاست خارجی خصوصا مذاکرات اثرگذار است، در مساله مهم توسعه علم و فناوری کشور نیز اثرگذار خواهد بود.
توسعه علم و فناوری یکی از اولویتهای اصلی ایران در سالهای گذشته بوده است. در این سالها دست آوردهای قابل توجهی در فناوریهای مهم نیز به دست آمده است. این دست آوردها صرفا در حوزه نظامی و هستهای نبوده، بلکه در حوزههای غیرنظامی نیز پیشرفتهای مهمی صورت پذیرفته است. همچنین ساختارهای خوبی برای توسعه فناوری در کشور ایجاد شده که افزایش سرعت توسعه علم و فناوری کشور را در پی خواهد داشت.
بر همه آشکار است که در توسعه فناوری نیروی انسانی، نیروی متخصص یا همان دانشمندان این حوزه نقش کلیدی دارند. نقش نیروی انسانی آنقدر مهم است که شاید بتوان گفت از ساختارها و سازوکارها نیز اهمیت بیشتری دارند و به عبارت بهتر نیروی انسانی بر سایر متغیرها تقدم رتبی دارد.
دشمنان نیز بر این اهمیت واقف هستند. آمریکا به خوبی بر نقش دانشمندان واقف است. تجربه آمریکا در روسیه بعد از فروپاشی شوروی که با اندک هزینهای سرمایههای دانشی و انسانی آن کشور را غارت کرد، تجربه آمریکا در سواستفاده از جمهوریهای شوروی همچون اوکراین و نیز برنامهای که آمریکا برای سواستفاده علمی و فناوری از کوبا دارد؛ همگی گویای آن است که دشمن چه خوابی برای دانشمندان و متخصصان ایرانی دیده است.
بعید است که آمریکا اهمیت نیروی متخصص را در توسعه فناوری پیچیدهای همچون هستهای آنهم در شرایط بسیار سخت که دسترسی به تجربیات دیگران ناممکن بوده و در نتیجه نوآوریهای فراوانی برای رسیدن به هدف مطلوب لازم بوده، نداند. چرا که آمریکا در حال حاضر همین روند را با کشور کوبا انجام میدهد.[۱]
همین اهمیت است که دشمنان ایران را به حذف فیزیکی دانشمندان هستهایمان وادار میکند. در نتیجه توجه و حفاظت از دانشمندان خصوصا در فناوریهای راهبردی اهمیت فوق العادهای دارد.
مهمترین و تلخ ترین تجربه در اینباره ترور دانشمندان هستهای در سالهای گذشته بود. دشمن از این ترورها علاوه بر متوقف کردن برنامه هستهای به دنبال ایجاد رعب و وحشت در دل دانشمندان هستهای ایران نیز بود تا پیمودن ادامه مسیر را برای ایران سخت کند. همین راهبرد در عراق مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس آمار منتشر شده توسط یک نشریه انگلیسی بیش از ۵۵۰۰ دانشمند عراقی بعد از سقوط صدام ترور شدهاند.[۲]
حال اگر بازرسان خارجی بتوانند از دانشمندان ایرانی بازجویی کنند، به معنای آن خواهد بود که این دانشمندان که سرمایههای کشور برای پیشرفت علمی و فناوری هستند، با خطرهای جدی مواجه خواهند بود. برخی از خطرها نیز در آینده و متناسب با تحولات فناورانه و اهمیت یافتن هر کدام از فناوریها بروز خواهند یافت. طبیعی خواهد بود که محاسبات ذهنی این دانشمندان تحت تاثیر این خطرها قرار گیرد و حتی آنهایی که آینده حرفهای خود را در این راه تعریف کردهاند، دست به باز تعریف اهداف خود بزنند.
حساسیت رهبر انقلاب در اینباره این پیام را به فعالان حوزه علم و فناوری کشور داد، که حکومت اسلامی همیشه از دانشمندان و متخصصان خود حمایت میکند، و این مساله از اولویتهای اصلیاش است. حتی اگر این کار منجر به عدم رسیدن به توافق با کشورهای غربی در موضوع هستهای شود.
[۱] – برای درک بهتر از این داستان به این دو مطلب توجه کنید:
فرصت آمریکا برای استفاده از واکسنهای ضد سرطان کوبایی
اهداف فناورانه آمریکا در کوبا (+)
[۲] – پایگاه خبری العالم. http://fa.alalam.ir/news/1459608