با توجه به تخصص شما در روابط بین الملل، معنای نفوذ در شرایط ایجاد شده در پسا برجام چیست؟
نفوذ یک استراتژی نظام سلطه برای به سلطه کشیدن کشورهایی است که حاضر نشدند سلطه قدرتهای بزرگ را بپذیرند؛ کلا" قدرتهای سلطه گر برای به یوغ کشیدن یا به سلطه کشیدن کشورهای مختلف، استراتژی های متفاوتی را استفاده می کنند.
اگر کشوری ضعیف باشد و در حوزه های مختلف نظامی و فرهنگی نیروی انتفاعی و قدرت دفاعی نداشته باشد، سریع با یک حمله و با یک تهاجم آن را زیر سلطه می برند، اما اگر کشور، قوی باشد و دارای مؤلفه های قدرت درونی، قدرتهای سلطه گر به دلیل اینکه تهاجم و حمله برایشان هزینه زیادی دارد به روشهای دیگری روی می آورند که یکی از مهمترین های آن نفوذ است.
نفوذ به معنای رخنه کردن در داخل صفوف مستحکم است و آنها را از داخل ضعیف کردن و بعد از این که ضعیف شدند سلطه را بر آنها تحمیل کنند؛ این نفوذی که رهبری بسیار نگران هستند و بارها به آن اشاره کردند از این جهت و با این معنا و مفهوم که ابعاد مختلف دارد: نفوذ اقتصادی، نفوذ فرهنگی، نفوذ امنیتی و غیره و بعد که رخنه شد با ضعیف کردن آن صفوف، صفوف را از هم می پاشانند یا آماده فرو پاشی می شود.
این نوع حرکت ها، سابقۀ تاریخی هم دارد،در تجربۀ جمهوری اسلامی ایران نیز وجود دارد، لذا مسئلۀ خطرناکی است و خطرناکی آن به خاطر این است که تشخیص نفوذ، کار واقعا" سختی است چون نفوذ در لایه های پنهان اتفاق می افتد و نیاز به یک بصیرت جدی و قوی دارد تا بتوانند خط نفوذ را شناسایی کنند، به مردم بشناسند و مقابله کنند، اما در کل نفوذ، یک راهبرد دشمن و نظام سلطه است تا بتواند به خط مقاومت از داخل رخنه و ضعیف کند و نیز راحتتر با هجمه کمتری به اهداف خود برسد.
دشمن از چه راههای می تواند نفوذ داشته باشد مخصوصا" در پسا برجام که مورد تأکید و دغدغۀ مقام معظم رهبری است با این بیان که مواظب باشیم؟
شاید می شود گفت جایی که امکان بیشتر نفوذ دشمن است، بستر های روابط است حالا می تواند روابط اقتصادی باشد یا روابط سیاسی، حتی حضرت آقا به صراحت گفتند آمریکا مذاکره را برای نفوذ می خواهد، هر چقدر که بستر ارتباطی بیشتر مهیا بشود بدون نگرانی ها و بدون ملاحظاتی که نیاز است و ارتباطات شکل بگیرد در هر حوزه ای، حوزۀ اقتصاد، حوزه فن آوری یا حوزۀ فرهنگی، این نوع ارتباطات بی ملاحظه، بستر را برای نفوذ مهیا می کند.
دشمن از این بستر ها استفاده می کند برای ارتباط گرفتن با عناصری که تحلیلشان کمی ضعیف تر است، یک مقدار بصیرتشان پایین تر است یا احیانا" گرایش و تمایلات بیشتری به غرب دارند، با ارتباط گیری با اینها در یک بستر زمانی که یک دفعه هم این اتفاق نمی افتد، در یک بستر زمانی شاید یک ساله، دوساله و حتی مواردی هست که پنج سال یا ده سال زمان برده است تا نفوذ اتفاق افتاده است.
در چنین بستری که نفوذ اتفاق می افتد، فرد تأثیرش را در محیطش، محیط کارش و یا جامعه اش می گذارد، لذا مسأله ای که ما پس از برجام داریم این است که دامنه ارتباطات ما با غرب یا کشورهای متخاصم دارد زیاد می شود و این را باید مراقبت کرد و اگر این مراقبت و مواظبت نباشد، امکان دارد بیشتر از فایده اش برای ما ضرر داشته باشد.
لذا نگرانی مقام معظم رهبری نگرانی بسیار بجایی است، بخصوص در حوزه ای مثل اقتصاد، این قضیه دارد دیده می شود، ارتباطات زیادی امکان دارد شکل بگیرد و لزوما" همۀ این ارتباطات، ارتباطات مفید و به نفع ملت ایران نخواهد بود.
بعد از تصویب برجام سفرهای شرکت های بزرگ خارجی و یا ورود افرادی خاصی مثل وزیر سابق امور خارجه انگلیس را به ایران داشتیم که مسلما" از اینگونه موارد در آینده هم تکرار خواهد شد، دیدگاه شما در مورد این روابط یا ارتباطات چیست؟
نمی شود همۀ رفت و آمدها را متهم کرد به اینکه بستری برای نفوذ خواهد بود، الان باید با احتیاط صحبت کرد، مطلبی که هم اکنون مهم است اینکه باید رصد کرد، اصول اصلی برجام بازخوانی بشود و هشدارها تکرار تا همه حساس بشوند به برجام ، ضمن اینکه کمی گذر زمان، دیدگاهها را مشخص می کند.
ولی اشتباه است که در همان بدو ورود یک مورد مثلا" ورود فلان شرکت خارجی به ایران را بگوییم که نتیجه اش نفوذ است، بهر حال ارتباط و تعامل داشتن با دنیا مسأله مفیدی است، فقط مسأله این است که باید ملاحظات باشد و ساده و بدون ضوابط نباشد.
از طرفی بدبینی که چیزی را بد ببینیم این هم عقلانی نیست لذا فضای روشنگری و شفاف بودن بهترین راهکار است هر کسی که می آید، هر کسی که می رود و هر تعاملی که رخ می دهد باید شفاف باشد چون نفوذ در بستر پنهان اتفاق می افتد، آنجایی که شفافیتش کم باشد.
لذا الان بهترین بحث این است که ما مطالبه شفاف بودن تعاملات با خارجی ها را داشته باشیم، یعنی کسانی که از خارج می آیند، شناسنامه دار باشند، اینکه چه کسی یا کسانی هستند روشن باشد با چه کسی در داخل در تعامل هستند روشن باشد، سفرهایشان برای اهالی رسانه و برای خواص روشن باشد و این اطلاع رسانی بشود که تا حد ممکن بستر نفوذ، بسیار کم بشود.
بعد از تصویب برجام و فراهم شدن زمینه بیشتر برای روابط بین المللی، مسئولین برای رفع تحریم ها و عبور از مشکلاتمان و باتوجه به این موقعیتی که الان داریم چه اقداماتی می توانند انجام بدهند؟
هنوز زود است صحبت کردن در این موارد چون هنوز معلوم نیست که چه موقع تحریم ها قرار است برداشته بشود و چون زمان مشخصی ندارد بنظر الان، این صحبت ها زود است الان باید به فکر این باشیم که چگونه تضامین کافی را از طرفهای مذاکره کننده مان بگیریم برای اینکه حتما" به رفع تحریم هایشان متعهد بشوند، همان دغدغه ای که رهبر انقلاب به عنوان اولین شرط اجرای برجام قرار دادند.
خدا را شکر! رهبری فضا را روشن کرده است، مسیر اقتصاد مقاومتی، مسیر روشن و شفافی است و تنها راهی است که ما بخواهیم از اقتصاد وابسته به نفت عبور کنیم، لذا آنچنان سختی و پیچیدگی ندارد و فقط اراده و تصمیم می خواهد؛ از آن طرف هم تا رفع تحریم ها هنوز فاصلۀ زیادی داریم به این زودی اتفاقی در صحنه تحریم ها نخواهد افتاد.
جدا از روابط بین الملل در رابطه با اقتصاد مقاومتی که متکی به توان و نیروهای خودمان باشیم چه اقداماتی می شود انجام داد؟
اصول اقتصاد مقاومتی را رهبر انقلاب بارها بیان کردند: توجه به تولید ملی، اقتصاد دانش بنیان، خودکفایی در حوزه محصولات اساسی کشاورزی و دور شدن از خام فروشی در حوزه صنعت نفت و گاز کشورمان؛ فضا برای اقتصاد مقاومتی بسیار شفاف و روشن است، اکثر مسایل مهم آن توسط خود رهبر انقلاب، کتبی شده است، لذا راه اصلی همان توجه به همین راهکار ها است تا بتوانیم تولیدمان را رونق بدهیم به اقتصاد دانش بنیانمان توجه کنیم و در تأمین محصولات اساسی کشاورزی مثل گندم خودکفا بشویم.
اقتصاد مقتاومتی مسیرهای روشنی دارد، شفاف است، پیچیده و مبهم نیست، اما اراده و تصمیم سیاسی دولتمردان و مجلسی ها به عنوان قانون گذاران باید روی این مسأله متمرکز شود و اگر این قوا بسیج بشود، مطمئنا" می توانیم حتی اگر تحریم ها را برندارند مسایل اقتصادی مان را خودمان حل کنیم، لذا راهکار روشن است و آن هم اقتصاد مقاومتی است و اینکه اراده شان را به این سمت بیاورند که بخواهند اقتصاد مقاومتی، موفقی داشته باشند.
منبع: صبح بردسکن