جنگ تریاک، داستان گسترش تجارت آزاد! استعمارگران

یکی از ضرورت‌های فکری برای شناخت دنیای جدید، شناخت دوران استعمار است. رهبر انقلاب دنیای جدید را با مفهوم «نظام سلطه» معرفی می‌کنند و ریشه تاریخی این نظام را در دوران استعمار می‌دانند. اتفاقات، حوادث و روندهای دوران سلطه به ما کمک خواهد کرد تا دنیای امروز را بهتر بشناسیم.

در بررسی تاریخ استعمار به حوادثی برخورد خواهیم کرد که به راحتی نمی‌توان از کنار آنها گذشت و هر فردی که کوچکترین پایبندی به ارزش‌های انسانی داشته باشد،‌ پذیرش حوادث برایش سخت است. اما اطلاع از این حوادث برای درک بهتر واقعیت دنیای جدید انکار ناپذیر است.

یکی از این حوادث «جنگ تریاک» است. جواهر لعل نهرو در کتاب نگاهی به تاریخ جهان، یک نامه را به این جنگ اختصاص داده است. این جنگ در اواخر نیمه اول قرن ۱۹ (۱۸۴۰ تا ۱۸۴۲) میان چین و انگلستان رخ داد. این جنگ نخستین مرحله نفوذ موثر کشورهای استعمارگر در چین بود.

نمایی از جنگ دوم تریاک

آمریکا مبدع استعمار نو یا همان امپریالیسم اقتصادی

در کتاب نگاهی به تاریخ جهان، جواهر لعل نهرو درباره استعمار نو می نویسد:
نباید تصور کنی که امپراتوری ایالات متحده فقط به جزایر فیلپین منحصر و محدود می گردد. در ظاهر امر فیلیپین تنها مستعمره ای است که آمریکایی ها به دست آوردند و اشغال کردند اما عملا آنها با استفاده از تجارت و گرفتاریهای سایر قدرتهای امپریالیستی روشهای قدیمی استعمار را تغییر دادند. آنها دیگر خودشان را برای تصرف اراضی و الحاق سرزمین های دیگران به دردسر نمی اندازند و مثل انگلستان که هند را متصرف شد و به حکومت خود ملحق کرد عمل نمی کنند. آنچه مورد توجه و علاقه آنهاست منافع اقتصادی است و به این جهت به کنترل ثروت و تسلط بر اقتصادیات کشورهای دیگر می پردازند و به وسیله کنترل ثروت و در دست داشتن تسلط مالی و اقتصادی کنترل و تسلط بر مردم و حتی خود کشور هم اسان می گردد. به این ترتیب بدون دردسر زیاد یا تصادم با احساسات ملی در کشوری نفوذ می کنند  در ثروت آن کشور سهیم می گردند..

این روش زیرکانه «امپریالیسم اقتصادی» نامیده می شود. نقشه های جغرافیایی این امپریالیسم را نشان نمی دهند و منعکس نمی سازند. ممکن است کشوری با مراجعه به نقشه یا اطلس جغرافیایی آزاد و مستقل معرفی شود اما اگر به زیر روپوش ظاهری آن بنگریم متوجه میشویم که به کشور دیگر یا به عبارت صحیح تر به سرمایه داران و صاحبان صنایع و بانک داران کشور دیگر بستگی دارد و تابع آنها می باشد.

ایالات متحده آمریکا یک چنین امپراتوری نامریی برای خود دارد و اکنون بریتانیا هم می کوشد که یک چنین امپراتوری ناپیدا و در عین حال موثر و مفیدتر را برای خود در هند و جاهای دیگر به وجود آورد و در موقعی که ظاهرا دستگاههای سیاسی را به خود اهالی آن کشورها واگذار می کند ارکان امپراتوری اقتصادی خود را محکم تر می سازد و این امر بسیار خطرناکی است که مخصوصا ما باید به آن توجه داشته باشیم.
ج 2 ص 921

جنگ تریاک و داستان کثیف استعمار

جواهر لعل نهرو می نویسد:

"خارجیان همچنان در پشت دروازه های چین هیاهو راه می انداختند و به رفتار زشت و نادرست خود ادامه می دادند و مخصوصا قاچاق تریاک را تشویق می کردند. کمپانی هند شرقی انحصار بازرگانی بریتانیا با چین را در دست داشت. امپراتور چین ورود تریاک را ممنوع ساخت اما قاچاق ادامه یافت و خارجیان تریاک را به طور غیرقانونی و مخفیانه دنبال می کردند. این کار به جنگ با انگلستان منجر شد که به جنگ تریاک معروف شد و بر اثر آن انگلیسی ها چین را به مصرف کردن تریاک مجبور کردند."

نگاهی به تاریخ جهان. ج 2. ص 767.